ZZP, ja of nee? Voorbeelden uit de praktijk – wel of geen loondienst?

Of sprake is van loondienst of zzp kan per situatie verschillen en hangt af van hoe in de praktijk wordt gewerkt. Omdat er meerdere kenmerken van belang zijn en je idee te geven wanneer sprake is van loondienst of zzp, schetsen we hieronder vier voorbeelden voor de sectoren zorg, bouw, schilder en interim-manager.

ZORG

Een zorgverlener werkt voor een ziekenhuis. De zorgverlener bepaalt zelf het tarief en heeft
aansprakelijkheidsverzekeringen.

Het ziekenhuis bepaalt het werk dat de medewerker verricht. Het gaat om veel voorkomende zorgwerkzaamheden in ziekenhuizen. Werknemers in loondienst doen hetzelfde werk.

Het ziekenhuis heeft inspraak in de manier waarop de patiënten worden verzorgd en er gelden tevens strenge algemene protocollen en instructies. Onderdeel daarvan is dat de medewerker geen eigen materialen mag gebruiken. Ook zijn er aanwijzingen over hoe de medewerker zich binnen de organisatie moet presenteren en gedragen. De werkende heeft inspraak op zijn werktijden.

Op basis van de informatie is er sprake is van ‘werken onder gezag’. Er zijn strenge protocollen en instructies. De activiteiten zijn structurele werkzaamheden voor een ziekenhuis en worden ook uitgevoerd door werknemers. Ook zijn er regels bij de ziekenhuizen waar de werkende zich aan dient te houden. Er is amper sprake van werken voor eigen rekening en risico.

ZZP, ja of nee?
Nee, er is sprake van een arbeidsovereenkomst.

BOUW

Een bouwbedrijf heeft een zzp’er benaderd om twee dagen in de week mee te werken aan lopende bouwprojecten.

De zzp’er krijgt de opdracht keukens te installeren in een nieuw huizenproject voor de duur van ongeveer twee maanden. De zzp’er doet dit alleen en is zelf verantwoordelijk dat het op tijd klaar is. Hij werkt met zijn eigen bus en eigen gereedschap. Het bouwbedrijf koopt de bouwmaterialen in.

De zzp’er bepaalt zelf zijn eigen werktijden. Hij geeft wel door aan het bouwbedrijf wanneer hij aanwezig is.

De zzp’er stuurt maandelijks facturen met alleen zijn daadwerkelijk gewerkte uren.

Blijken de keukens niet goed te worden geïnstalleerd, dan moet de zzp’er dit op eigen kosten herstellen. Ook als de zzp’er tijdens het werk schade veroorzaakt, moet de zzp’er de kosten van de schade vergoeden.

De zzp’er heeft een aansprakelijkheidsverzekering.

De zzp’er staat bij de Belastingdienst al enkele jaren bekend als ondernemer voor de omzetbelasting en inkomstenbelasting.

Op basis van de informatie is er beperkt sprake van aansturing door het bouwbedrijf. Het gaat om structureel werk; er zijn werknemers die hetzelfde werk doen.

Ook is er duidelijk sprake van werken voor eigen rekening en risico. De zzp’er is zelf verantwoordelijk voor de opdracht, en loopt risico als hij niet werkt of het afgesproken resultaat niet behaalt. Hij moet op eigen kosten werk herstellen en, indien van toepassing, schade vergoeden. De zzp’er werkt onder eigen naam, met eigen gereedschap en het betreft een opdracht van korte duur.

ZZP, ja of nee?
Ja, in dit voorbeeld is meer sprake van werken voor eigen rekening en risico dan aansturing en gezag. Er is geen sprake van een arbeidsovereenkomst.

SCHILDER

Een schilder wordt gevraagd om een schildersbedrijf te assisteren en toegevoegd aan een team van schilders in loondienst dat bezig is met een grote schilderopdracht.

De schilder is gevraagd vanwege specifieke kennis en vaardigheden met betrekking tot het schilderen en het restaureren van oudere gebouwen en in het bijzonder de restauratie van plafondornamenten.  Lukt het de schilder niet om de plafondornamenten in goede staat op te leveren, dan krijgt hij niet betaald. Om betaald te krijgen, moet de schilder in dat geval op eigen kosten het werk opnieuw doen.

Alle schilders werken samen in een team, maar deze schilder is, vanwege zijn specifieke vakkennis, verantwoordelijk voor een speciaal onderdeel (de ornamenten). Voor een gedeelte van de werkzaamheden krijgt de schilder dezelfde instructies als het team waar de schilder zich in bevindt, maar voor de ornamenten veel vrijheid.

De schilder heeft geen functioneringsgesprekken en neemt eigen, specifiek geschikte gereedschappen en materialen voor ornamenten mee .

Voorts heeft de schilder een groot aantal opdrachtgevers en een eigen website en gebruikt hij een eigen busje met zijn bedrijfsnaam en -logo.

De schilder staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, is btw-ondernemer en heeft al jaren recht op de zelfstandigenaftrek.

Op basis van de informatie is er wel sprake van aansturing door het schildersbedrijf, en het schilderwerk behoort tot het basiswerk van het schildersbedrijf. Er kunnen instructies worden gegeven over de manier waarop het werk gedaan moet worden, maar voor de werkzaamheden aan de ornamenten geniet de schilder veel vrijheid. Er is geen sprake van toezicht, zoals functioneringsgesprekken.

Er is ook duidelijk sprake van werken voor eigen rekening en risico. De schilder is verantwoordelijk voor het op te leveren resultaat en loopt financiële risico’s, beschikt over specifieke vaardigheden, gebruikt eigen gereedschap en materialen en de opdracht is van korte duur. Voorts heeft de schilder een eigen website en presenteert hij zich als ondernemer.

ZZP, ja of nee?
Ja, er is meer sprake van werken voor eigen rekening en risico dan aansturing en gezag. Er is geen sprake van een arbeidsovereenkomst.

INTERIM-MANAGER

Een interim-manager laat zich inhuren ter vervanging van de zieke manager in loondienst bij de werkgever. De interim-manager is ervaren en kan daarom snel inspringen. De interim-
manager is personeelsverantwoordelijk voor circa 25 fte. De bedrijfscultuur is om managers relatief vrij te laten en zelfstandig te laten werken zolang productie op peil blijft. Echter, het bedrijf kan wel instructies geven. De interim-manager houdt zich aan de kaders van de organisatie en opereert daarbinnen. Hiermee heeft de interim-manager meestal 2 of 3 fulltime klussen per jaar voor enkele maanden per opdracht.

Op basis van de informatie is er sprake van aansturing. Anderen zijn namelijk wel bevoegd om aanwijzingen en instructies te geven waar de manager zich aan moet houden. Daarbij is er sprake van structureel werk, en daarbij wordt het werk ook door managers in loondienst gedaan. Tevens is er sprake van een organisatorisch kader waar de manager zich aan moet houden. De omstandigheden die wijzen op ‘aansturing en gezag’ zijn dusdanig beperkt aanwezig dat geen sprake is van werken in loondienst.

ZZP, ja of nee?
Nee, er is sprake van een arbeidsovereenkomst met het bedrijf voor de duur van de opdracht. Er
is meer sprake van aansturing en gezag dan het werken voor eigen rekening en risico.