Schade maken is niet altijd betalen

Als een werknemer schade veroorzaakt op het werk, is het voor de werkgever niet gemakkelijk om de schade te verhalen op de werknemer. Uitgangspunt van artikel 7:661 BW is dat schade die de werknemer veroorzaakt in de uitvoering van zijn werkzaamheden niet op de werknemer kan worden verhaald, tenzij…

Opzet of bewuste roekeloosheid
… er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid. Bij opzet moet sprake zijn van het willens en wetens toebrengen van schade. Voor bewuste roekeloosheid is vereist dat de werknemer zich voorafgaand aan de schadeveroorzakende gedraging daadwerkelijk bewust moet zijn geweest van het roekeloze karakter van zijn gedraging. In de praktijk is opzet of bewuste roekeloosheid voor werkgevers vaak lastig te bewijzen. 

Bewuste roekeloosheid is bijvoorbeeld aangenomen in het geval dat de werknemer de leaseauto niet op tijd laat onderhouden. Ook het niet teruggeven van bepaalde bedrijfsmiddelen is aangemerkt als (ten minste) bewuste roekeloosheid. 
Van opzet is bijvoorbeeld sprake als een werknemer frauduleus handelt of eigendommen van de werkgever verduistert. Deze situaties zijn duidelijker.

Privétijd
Brengt een werknemer in privétijd schade toe aan de werkgever, dan is deze strenge norm niet van toepassing. Bij schade welke is veroorzaakt in de privésfeer, heeft de werkgever meer ruimte om schade te verhalen op grond van bijvoorbeeld onrechtmatige daad. 

Verkeersboetes
Verkeersboetes komen in beginsel wel voor rekening van de werknemer. Uitzondering hierop is een verkeersboete waarbij de werkgever zeggenschap heeft gehad over de situatie. Bijvoorbeeld als een werknemer in een onverzekerde auto rijdt, terwijl de werkgever voor de verzekering moest zorgen. In dat geval kan de werkgever de verkeersboete op de werknemer verhalen.

Het is raadzaam om in de arbeidsovereenkomst of een personeelshandboek uitdrukkelijk op te nemen dat verkeersboetes voor rekening komen van de werknemer en worden verrekend met het salaris van de werknemer.

Tips voor HR-adviseurs en werkgevers
Vastleggen van voorschriften over (het gebruik van) de leaseauto, bedrijfseigendommen etc. in het personeelshandboek of de arbeidsovereenkomst. Bijvoorbeeld dat de werknemer als goed huisvader voor de bedrijfseigendommen moet zorgdragen of dat een vooraf beraamd maximum brandstofgebruik voor de leaseauto van toepassing is. 

Bij overtreding van die voorschriften kan dan een boete worden gesteld of vastgelegd dat de werknemer bepaalde extra kosten moet vergoeden. Hiermee hoeft de werkgever niet altijd een beroep te doen op de hoge drempel van de aansprakelijkheid, maar kan hij zich beroepen op de geldende afspraken. Op die manier maakt de werkgever duidelijk dat de voorschriften belangrijk zijn én kan, via het verhalen van de boete of extra kosten, de schade enigszins worden beperkt.