Thuiswerkbeleid: rechten, plichten en risico’s

Sinds de coronaperiode is thuiswerken in veel organisaties een vast onderdeel van het werkproces geworden. Toch bestaan er nog veel misverstanden over de juridische kaders. Wat mag een werknemer vragen? Wat mag u als werkgever weigeren? En waar ligt uw verantwoordelijkheid?

Geen wettelijk recht op thuiswerken

In Nederland bestaat geen wettelijk recht op thuiswerken. De enige juridische basis is de Wet flexibel werken, die werknemers het recht geeft om een verzoek in te dienen om (deels) thuis te werken. Als werkgever bent u verplicht dit verzoek te overwegen en in overleg te treden bij een eventuele weigering. U bent echter niet verplicht om het verzoek goed te keuren.

Let op: reageert u niet binnen één maand voor de gewenste ingangsdatum, dan wordt het verzoek automatisch toegewezen.

Wanneer is thuiswerken mogelijk?

Thuiswerken is vooral geschikt voor functies waarbij de kernwerkzaamheden digitaal en op afstand kunnen worden uitgevoerd, zoals administratieve, IT- of beleidsfuncties. Bij functies met fysiek werk of direct klantcontact – zoals in de zorg, productie of horeca – is thuiswerken vaak niet haalbaar. Ook bedrijfsveiligheid en vertrouwelijkheid van informatie kunnen redenen zijn om thuiswerken te beperken.

Weigeren mag, maar onderbouw het goed

Als werkgever kunt u een thuiswerkverzoek weigeren, maar het is verstandig om dit goed te motiveren. Bijvoorbeeld omdat fysieke aanwezigheid essentieel is voor de functie. Een duidelijke uitleg voorkomt misverstanden en draagt bij aan transparante communicatie.

Verantwoordelijkheden bij thuiswerken

Ook bij thuiswerken blijft u als werkgever verantwoordelijk voor een veilige werkplek. Denk aan ergonomische voorzieningen zoals een goed bureau en een verstelbare stoel. U hoeft deze niet automatisch te vergoeden, tenzij dit is vastgelegd in de cao of arbeidsovereenkomst. Veel werkgevers kiezen ervoor een vaste thuiswerkvergoeding aan te bieden, maar dit is een beleidskeuze, geen wettelijke verplichting.

Juridische en praktische aandachtspunten

• Arbo-verantwoordelijkheid: u moet kunnen aantonen dat de thuiswerkplek voldoet aan de Arbo-eisen.
• Privacy en monitoring: software die medewerkers in de gaten houdt, kan botsen met privacyregels. Richt u liever op resultaten dan op wat iemand precies doet.
• Informatiebeveiliging: zorg voor veilige verbindingen en duidelijke richtlijnen voor het omgaan met vertrouwelijke bedrijfsinformatie.
  
  

Ongelijke behandeling voorkomen

Wees alert op gelijke behandeling. Als u thuiswerken toestaat voor bepaalde medewerkers in vergelijkbare functies, maar anderen weigert, kan dit leiden tot juridische discussies over discriminatie of ongelijke behandeling.

Tip voor werkgevers:
Stel een helder thuiswerkbeleid op waarin u afspraken vastlegt over bereikbaarheid, werktijden, vergoedingen en veiligheid. Dit voorkomt onduidelijkheid en versterkt het vertrouwen tussen werkgever en werknemer.